Żyjemy w takim świecie, że witaminy dodawane są do wielu produktów spożywczych: napoje, jogurty, soki, żelki, chleb, ryby, jajka, makarony, płatki śniadaniowe.
Niektóre badania sugerują, że nie mają żadnego wpływu na organizm człowieka i nie są nam potrzebne, a nawet szkodliwe 1, 2.
Na przykładzie napoju energetyzującego chciałabym przestawić, że w wzbogacanie witaminami i niekontrolowanie spożycia może być niekorzystne dla zdrowia.
Wcale nie jest tak trudno przekroczyć dziennej dawki witamin. A jakie są skutki?
Konsumpcja napojów energetyzujących przez młodzież
Konsumpcja napojów energetycznych gwałtownie rośnie w ciągu ostatnich dwóch dekad, szczególnie wśród nastolatków i młodych dorosłych. Napoje energetyczne są agresywnie sprzedawane z zastrzeżeniem, że te produkty dają impuls energetyczny do poprawy wydajności fizycznej i poznawczej. Często reklamowane przez największych sportowców.
Jednak badania potwierdzające te twierdzenia są ograniczone 3.
Stwierdzono, że chłopcy spożywają częściej napoje energetyzujące niż dziewczęta 4.
W Europie 24% nastolatków i 19% dorosłych konsumentów napojów energetycznych zgłosiło, że piją więcej niż dwie puszki przy jednej okazji 5.
Wśród najmłodszych grup wiekowych (12-14 lat) nadmierne spożycie było mniej powszechne, ponad 7% konsumentów.
W kilku badaniach stwierdzono silny, pozytywny związek między stosowaniem napojów energetycznych a wyższymi szansami na szkodliwe skutki zdrowotne: bóle głowy, bóle brzucha, nadpobudliwość i bezsenność 6, 7, 8.
Skład napoju energetyzującego 500 ml
Jak wyżej przedstawiłam, to młodzież spożywa nawet 2 puszki na raz. To jest około 400-500 ml. Dzieci i młodzież mają trochę inne zapotrzebowanie na witaminy i są bardziej narażone na przedawkowanie napoju.
Co więcej w butelce 500 ml znajduje się ok. 10 łyżeczek cukru.
Składniki
woda, cukier, regulatory kwasowości: kwas cytrynowy i cytryniany sodu, dwutlenek węgla, tauryna (0,4%), aromat, kofeina (0,03%), barwniki: E 150d, ryboflawiny, witaminy (niacyna, kwas pantotenowy, witamina B6, witamina B12), substancje konserwujące: benzoesan sodu, sorbinian potasu
Informacja o wartości odżywczej
Wartości odżywcze w 100 ml: w 500 ml
Wartość energetyczna: 186 kJ/44 kcal 930 kJ/220 kcal
tłuszcz: 0 g 0 g
w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g 0 g
węglowodany: 10,3 g 51,5 g
w tym cukry: 10,3 g 51,5 g
białko: 0 g 0 g
sól: 0,2 g 1 g
witaminy:
niacyna 7,0 mg (44%*) 35 mg (220%)
kwas pantotenowy 1,98 mg (33%*) 9,9 mg (165%)
witamina B6 1,4 mg (100%*) 7 mg (500%)
witamina B12 0,5 µg (20%*) 2,5 µg (100%)
* Dzienne referencyjne wartości spożycia witamin i składników mineralnych dla osób dorosłych.
Do czego może doprowadzić nadmiar witamin z grupy B?
Regularne nadużywanie witamin jest niebezpieczne dla zdrowia.
Nadmiar witaminy PP (niacyny):
– może powodować martwicę wątroby, arytmię serca, zaburzenia skórne (swędzenie, pieczenie) 9.
– amid kwasu nikotynowego podawany w dawkach powyżej 2 g/d może zwiększać oporność na insulinę u dorosłych, z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia cukrzycy insulinozależnej (Normy Żywienia)
Niacyna naturalnie jest produkowana w organizmie człowieka. Dobrymi źródłami są piersi kurczaka, udźce indyka oraz rośliny strączkowe oraz drożdże.
Nadmiar kwasu pantotenowego:
– biegunki i objawy uczuleniowe
Nadmiar witaminy B6:
– zaburzenia neurologiczne przy 2 g/d
Nadmiar witaminy B12:
– nadmiar jest wydalany z organizmu, wystąpiło kilka przypadków hiperwitaminozy po spożyciu Energy drinka
Warto podkreślić, że zapotrzebowanie na dany składnik zależy od wielu czynników, a najbardziej od wieku. Dzieci, pijąc napoje energetyzujące są bardziej narażone na negatywne skutki przedawkowania witamin.
Zazwyczaj witamina B12 nie kumuluje się w organizmie, ponieważ nadmiar witaminy B12 jest wydalany przez nerki, co powoduje brak przetrwałej hiperkobalaminemii w normalnych warunkach 10.
W Stanach Zjednoczonych opisano przypadek hiperwitaminozy przez regularne spożywanie butelki napoju energetyzującego 11.
Inne składniki
Oczywiście w napojach energetyzujących witaminy są jednym z problemów. Istotne są inne składniki, takie jak kofeina, tauryna.
Grupą, która często spożywa napoje energetyzujące są studenci oraz młodzież. Zauważyli pobudzenie, ale także skutki uboczne, takie jak: kołatanie serca, drżenie rąk, bezsenność, drażliwość 12.
Badania potwierdzają, że przedawkowanie kofeiny może wywoływać dodatkowo nadciśnienie, wymioty, a w tragicznych przypadkach nawet śmierć 13.
Spożywanie mieszanki alkoholowo-energetyzującej powoduje szybkie upojenie alkoholowe w porównaniu do spożywania samego alkoholu, może to prowadzić do zatrucia organizmu 14, 15.
Więcej badań: NAPOJE ENERGETYZUJĄCE – WPŁYW NA ZDROWIE
Podsumowanie
Napoje energetyzujące nie powinny być dostępne dla dzieci i młodzieży z powodu wielu niepokojących badań. Natomiast osoby dorosłe powinny spożywać je z umiarem. Występują też przypadki uzależnienia.
Wypicie jednej dużej butelki Energy drinka nie tylko spowoduje szybszą pracę serca, ale i nadmiar witamin, które są zawarte w wielu innych produktach.
