Co to jest przeziębienie?

Przeziębienie jest ostrą infekcją wirusową górnych dróg oddechowych, obejmuje nos, zatoki, gardło i krtań. Wirus rozprzestrzenia się przez kichnięcie lub dotknięcie ręką wydzielin osoby chorej (bezpośrednio lub pośrednio). Objawy zwykle trwają 7-10 dni, zazwyczaj osiągają szczyt w ciągu 1-3 dni, chociaż czasami utrzymują się przez 3 tygodnie.

Do symptomów należą: ból gardła, nieżyt nosa, kaszel i złe samopoczucie 1.

Naturalna żywność, która pomagają walczyć z uciążliwymi symptomami przeziębienia to między innymi czosnek, miód, ale też zielona herbata. Niewiele osób wie, że zielony napój potrafi hamować rozwój bakterii i wirusów.

Czosnek

Czosnek jest jednym z najpopularniejszych lekarstw na przeziębienie. A to dlatego, że związek w nim zawarty – allicyna wykazuje działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Obniża też ciśnienie krwi i poziom cholesterolu 23.

W badaniu z 2001 roku podawano pacjentom czosnek przez 12 tygodni w okresie zimowym. Osoby, które przyjmowały 1 kapsułkę dziennie z dodatkiem allicyny znacznie rzadziej chorowały w porównaniu do osób, które nie przyjmowały takiego suplementu. Badani z próby kontrolnej chorowały więcej niż raz w okresie zimowym, natomiast grupa „czosnkowa” w przypadku zachorowania dużo szybciej (3,5 dnia szybciej) wracała do zdrowia 4.

Badanie z 2016 roku dowiodło, że suplementacja wyciągiem z czosnku może poprawić funkcję komórek odpornościowych, co zmniejsza nasilenie objawów 5.

Niektórzy naukowcy jednak sugerują, że nie ma wystarczająco wiele badań potwierdzających korzystne działanie czosnku na przeziębienie. Z przeglądu 6 badań tylko 1 było przedstawiało kliniczne dowody 678.

Zobacz, jak temperatura wpływa na czosnek i imbir.

Miód

Miód ma wyjątkowy skład, zawiera około 200 związków, które wpływają korzystnie na organizm człowieka, szczególnie w okresie przeziębienia. Udowodnione jest, że miód ma właściwości antybakteryjne, antywirusowe, antygrzybiczne (szczególnie miód manuka) 910.

Jest idealny na bolące gardło i kaszel, nawilża i koi gardło 11, 12.

Miód może złagodzić kaszel u dzieci, pomaga im lepiej spać w nocy. Udowodniono, że miód działa lepiej niż Difenhydramina (składnik syropu na kaszel), ale tak samo jak dekstrometofran 14.

Wspomaga też układ odpornościowy 15.

Ważne! Miód można podawać dzieciom, które mają powyżej jednego roku! Niska odporność i nie do końca rozwinięty układ pokarmowy powodują, że mogą się zarazić bakterią Clostridium botunilum, występującą w miodzie 16.

miód

Więcej o zanieczyszczeniach miodu.

Zielona herbata

Zielona herbata, bogata w przeciwutleniacze, polifenole oraz kofeinę, jest mało doceniana jako środek antywirusowy, a jest pomocna w przeziębieniach 1718.

W badaniu z 2005 roku katechiny (polifenole) zawarte w zielonej herbacie zahamowały rozwój wirusa grypy 1920.

W badaniu z 2016 roku sfermentowana zielona herbata pozytywnie wpłynęła u 60 kobiet na zimnie dłonie i stopy, tym samym rozgrzewa ciało 21.

Udowodniono, że taniny zawarte w zielonej herbacie hamują rozwój grzybów, drożdży, bakterii i wirusów 22.

Płukanie gardła i jamy ustnej zieloną herbatą 3 razy dziennie zapobiega zachorowaniu na grypę oraz ta czynność była skuteczniejsza niż próba kontrolna 2324.

Rosół

Rosół jest świetnym, rozgrzewającym napojem. Dodatkowo zawiera składniki, które mogą pomóc w przeziębieniu i grypie 25.

Ponadto, gorący napój pomaga w zmniejszeniu wydzielania śluzu. Udowodniono, że szybciej oczyszcza nos, czyli zmniejsza katar 26.

Podczas gorączki należy pić duże ilości wody, a zupa świetnie się nada, by uzupełnić płyny.

Rosół nie zawiera tylko wywaru z kurczaka, ale też wiele wartościowych warzyw, co czyni płyn bogaty w witaminy, minerały oraz białka, które wzmacniają organizm.

Badania z 2000 roku wykazały, że rosół ma właściwości przeciwzapalne 27.

Poza tym, wywar z kości jest niezwykle cenny: zmniejsza prawdopodobieństwo zapalenia stawów i kości, zwiększa uczucie sytości 2829.

rosół

Witamina C

Witamina C jest często polecana w czasie zachorowań na grypę i przeziębienie. Jednak wyniki badań przynoszą różne wnioski.

Badanym podawano co najmniej 1 gram witaminy C na dobę, zmniejszyło to czas trwania objawów o 8% u dorosłych i 18% u dzieci 30.

W kanadyjskim badaniu naukowcy zalecali suplementację witaminą C w celu zapobiegania przeziębieniom 31.

Natomiast badanie z 2011 roku nie potwierdziło ochronnego działania, ani skróconego czasu trwania objawów przez witaminy C 3233.

Naturalne źródła: natka pietruszki, papryka, kiwi, cytrusy, pomidory, brokuły.

Zobacz, czy witamina C rzeczywiście pomaga w przeziębieniu i grypie.

Cynk

Badanie z 2012 roku, w którym wzięło udział 2121 osób wykazało, że cynk może skrócić czas trwania objawów przeziębienia 3435.

Inne badanie pokazuje, że istnieją umiarkowane dowody na temat stosowania cynku 36.

Naukowcy sugerują, że tylko pastylki do ssania są prawdopodobnie skuteczne w celu zmniejszenia długości przeziębienia. Natomiast pigułki i spray nie przynosi oczekiwanych korzyści 37.

Cynk można znaleźć naturalnej żywności, takiej jak: ostrygi, wołowina, fasola i płatki owsiane.

W leczeniu objawów przeziębienia zaleca się przyjmowanie  9-24 mg cynku w formie pastylek do ssania, co 2 godziny 38.

Należy również poinformować pacjentów, aby unikać równoczesnego stosowania pastylek do ssania z cynkiem podczas przyjmowania chinolonów (substancje bakteriobójcze) lub antybiotyków tetracyklinowych (szeroko stosowane antybiotyki), ponieważ jony cynku mogą zakłócać wchłanianie tych antybiotyków 39.

Co w badaniach jest wątpliwe lub nie przyniosło ulgi w przeziębieniu?

Jeżówka (Echinacea)

Według niektórych naukowców jeżówka może zminimalizować występowanie przeziębienia 4041.

W innym badaniu leczenie suplementami zawierającymi tę roślinę, nie wykazywało większych różnic w porównaniu do próbki kontrolnej 42

Dodatkowo roślina spowodowała skutki uboczne lub alergie u niewielkiej grupy badanych osób 43.

Jeżówka – roślina, jest dostępna w aptekach jako suplement. W przeglądzie badań opublikowanym w 2014 roku przeanalizowano 33 suplementy zawierających jeżówkę. Okazało się, że suplementy od 10% do 20% redukują możliwość zachorowania na przeziębienie. Natomiast podczas przeziębienia nie zauważono znacznych różnic po zastosowaniu jeżówki w porównaniu z placebo 44.

Można rozważyć stosowanie żeń-szenia, ale potrzebnych jest więcej badań 45.

Suplementacja witaminą D nie przyniosła ulgi w czasie trwania i objawach przeziębienia 46.

Zamiast zakupu syropu na kaszel, zrób własną miksturę!

Ananas jest skuteczny na kaszel. W badaniu z 2016 roku okazało się, że mieszanka soku ananasowego z miodem, solą i pieprzem bardzo dobrze rozpuszczają śluz i łagodzą kaszel. Mieszkanka łagodzi kaszel 5 razy szybciej niż syrop na kaszel, oczywiście jeżeli jest spożywana kilka razy dzienne 47, 48.

Skład naturalnego syropu na kaszel:

• 1 szkl. świeżego soku ananasowego

• 1 cząstka imbiru

• 1 łyżka miodu

• ¼ szklanki świeżego soku z cytryny

• szczypta soli

• pół łyżeczki papryki ostrej

Zaleca się pić 1/4 szklanki 3 razy dziennie, aż do ustąpienia objawów 4950.

Podsumowanie według naukowców:

Najlepszym sposobem na zapobieganie przeziębienia są interwencje takie jak, np. mycie rąk i ewentualnie stosowanie suplementów cynku.

Tradycyjnym i dobrym sposobem leczenia jest stosowanie paracetamolu i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (na ból i gorączkę) oraz ewentualnie leków przeciwzapalnych. Ibuprofen wydaje się być lepszy od paracetamolu w leczeniu gorączki u dzieci.

Najlepszym sposobem na wsparcie leczenia przeziębienia jest stosowanie doustnych suplementów cynku u dorosłych, a w przypadku kaszlu u dzieci podawać miód w wieku powyżej jednego roku 51.