Co to jest ser gouda?

Ser gouda to jeden z najpopularniejszych serów na świecie, stanowiący od 50 do 60 % światowej konsumpcji sera.

Pierwotnie pochodzi z Holandii z miejscowości Gouda.

Jest to półtwardy ser znany z bogatego, niepowtarzalnego, łagodnego smaku i gładkiej konsystencji. Ponieważ nazwa nie jest chroniona, stała się ogólną klasyfikacją dla wszystkich serów produkowanych i sprzedawanych pod nazwą Gouda.

Zwykle wytwarzana z pasteryzowanego mleka krowiego. W zależności od uzyskania odpowiedniego smaku, dojrzewa od 4 tygodni do nawet 12 miesięcy. Pikantne i dojrzałe odmiany, takie jak Old Amsterdam, dojrzewają aż 18 miesięcy.

Zagłębiając się nieco głębiej, Holendrzy dzielą swoje sery na sześć kategorii według wieku:

  • Młody lub nowy: 4 tygodni
  • Młody dorosły: od 8 do 10 tygodni
  • Dojrzały: od 16 do 18 tygodni
  • Extra dojrzały: od 7 do 8 miesięcy
  • Stary lub w pełni dojrzały: od 10 do 12 miesięcy
  • Bardzo stary lub bardzo dojrzały: powyżej 12 miesięcy

Wartość odżywcza

Ser gouda (100 g) składa się z:

– tłuszczów nasyconych – 18%

– węglowodanów –  2 g

– białka – 25 g

– soli – 1,5 g

– wapnia 700 mg (70% dziennego zapotrzebowania)

– witaminy B12 26%

– cynku 26%

– witaminy B2 20%

– witaminy A 11%

Wartość energetyczna wynosi 356 kcal.

Dlaczego do sera są dodawane sole wapnia (np. chlorek wapnia)?

Na początku procesu mleko krowie jest pasteryzowane w temperaturze 72⁰C przez 15 sekund.

Pasteryzacja niszczy patogeny, wraz z potencjalnie obecnymi chorobotwórczym i bakteriami Listeria monocytogenes.

Proces pasteryzacji ma również negatywne skutki, a mianowicie część jonów wapnia obecnych w mleku przechodzi w nierozpuszczalny fosforan w wyniku czego ilość jonów Ca 2+ mogących brać udział w enzymatycznym etapie krzepnięcia podpuszczkowego zmniejsza się.

Może to doprowadzić do osłabienia skrzepu, a zatem wydłużenia czasu krzepnięcia. W celu zapobiegnięciu temu procesowi do mleka dodawane są jony wapnia w postaci chlorku wapnia 1.

Dlaczego do sera dodawane są barwniki?

Kolor żółty w mleku nadaje tłuszcz. Na jego ilość ma przede wszystkim wpływ zielona pasza spożywana przez zwierzęta np. trawa. W okresie późnej wiosny i lata, kiedy bydło pasie się na łąkach, kolor mleka staje się bardziej intensywny, tym samym przygotowane z niego sery bardziej żółte.

W okresie zimowym mleko staje się jaśniejsze, a ser bielszy, przez to mniej atrakcyjny dla konsumentów. I właśnie z tego powodu zaczęto barwić ser.

Naturalne barwinki

Do barwienia serów używa się naturalnych, roślinnych barwników na bazie annato, kurkumy lub karotenów 2:

– Orelan (annato) barwi sery na kolor żółty z odcieniem czerwieni. Wykorzystywany jest do barwienia serów typu holenderskiego czy amerykańskiego. U niektórych może wywoływać alergię (najczęstsze objawy: pokrzywka, obrzęk, spadek ciśnienia krwi, ból brzucha, biegunki).

Annato jest bezpieczne dla większości ludzi, gdy są stosowane w ilościach spożywczych, ale mogą powodować reakcje alergiczne u osób wrażliwych.

W jednym badaniu z udziałem 61 pacjentów cierpiących na przewlekłą pokrzywkę lub obrzęk naczynioruchowy 56 pacjentów zostało doustnie sprowokowanych ekstraktem annato podczas diety eliminacyjnej. Prowokację przeprowadzono przy dawce równoważnej ilości użytej w 25 gramach masła. 26% pacjentów zareagowało na ten kolor cztery godziny po przyjęciu, gorzej niż barwniki syntetyczne, takie jak amarant (9%), tartrazyna (11%), żółcień pomarąńczowa FCF (17%), Food Red 17 (16%), czerwień koszelinowa (15%), erytrozyna (12%) i błękit brylantowy FCF (14%) 3, 4.

 – kurkuma zabarwia mleko na kolor żółty po pomarańczowy. W większej ilości może nadać serom specyficznego smaku.

 – karoteny są pomarańczowożółtymi organicznymi barwnikami roślinnymi, występującymi między innymi w wielu warzywach i owocach. Zawartość karotenów w warzywach mieści się w granicach 0,5–31 mg/100 g.

Porównanie serów typu  Gouda:

1. OLD POLAND Ser Grand Gouda w kawałku

grand gouda ser

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, bakterie fermentacji mlekowej, stabilizator – chlorek wapnia, barwnik – annato

Zawartość soli: 1,2 g/100 g

2. SERENADA Ser Gouda w kawałku

serenada

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, bakterie fermentacji mlekowej, stabilizator – chlorek wapnia, barwnik – annato

Zawartość soli: 1,2 g/100 g

3. Ser gouda głodniaki Biedronka

głodniaki skład

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, kultury bakterii kwasu mlekowego

Zawartość soli: 1,25 g/100 g

Gdzie kupić? Biedronka

4. Fiko i Przyjaciele Ser Gouda plastry 150 g

Fiko i Przyjaciele Ser Gouda plastry 150 g

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, stabilizator: chlorek wapnia, kultury bakterii kwasu mlekowego, podpuszczka mikrobiologiczna, barwnik: karoteny

Zawartość soli: 1,25 g/100 g

5. Tesco Ser Gouda w plastrach 100 g

gouda tesco

Składniki

mleko, sól, kultury bakterii mlekowych, stabilizator (chlorek wapnia), barwnik (annato)

Zawartość soli: 1,3 g/100 g

6. AuchanSer Gouda plastry

auchan gouda

Składniki

mleko pasteryzowane, kultury bakterii kwasu mleko, sól, stabilizator: chlorek wapnia

Zawartość soli: 1,3 g/100 g

7. Landanaser Jersey mocno dojrzały typu gouda

 Landana - ser Jersey mocno dojrzały typu gouda

Składniki

pasteryzowane mleko krowie, sól, kultury bakterii mlekowych, podpuszczka mikrobiologiczna

Gdzie kupić? Auchan

Zawartość soli: 1,4 g/100 g

8. Hochland Ser żółty w plastrach Gouda 135 g

gouda

Składniki

mleko pasteryzowane, kultury bakterii, sól, stabilizator: chlorek wapnia, podpuszczka mikrobiologiczna, barwnik: karoteny

Zawartość soli: 1,5 g/100 g

9. Warmia Ser Gouda w plastrach 500 g

WARMIA GOUDA

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, stabilizator: chlorek wapnia, kultury bakterii kwasu mlekowego, podpuszczka mikrobiologiczna, barwnik: karoteny 

Zawartość soli: 1,5 g/100 g

10. Carrefour Ser żółty Gouda plastry 150 g

GOUDA CARREFOUR

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, stabilizator: chlorek wapnia, bakterie fermentacji kwasu mlekowego (zawierają mleko i laktozę (z mleka), barwnik: karoteny

Zawartość soli: 1,5 g/100 g

11. Sierpc Ser gouda 150 g

sierpc-ser-gouda

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, stabilizator: chlorek wapnia, kultury bakterii, podpuszczka mikrobiologiczna, barwnik: annato

Zawartość soli: 1,5 g/100 g

12. Włoszczowa Gouda ser żółty w plastrach 150 g

GOUDA WŁOSZCZOWA

Składniki

mleko pasteryzowane, sól spożywcza, stabilizator: chlorek wapnia, substancja konserwująca: lizozym (z jaj), kultury bakterii mlekowych (mleko), podpuszczka mikrobiologiczna, barwnik: annato

Zawartość soli: 1,5 g/100 g

13. Lidl ser gouda Bluedino

lidl ser gouda bluedino

Składniki

mleko, sól, stabilizator: chlorek wapnia, kultury bakterii mlekowych oraz barwnik: annato

Zawartość soli: 1,5 g/100 g

14. Światowid ser gouda Biedronka

gouda biedronka światowid

Składniki

mleko, stabilizator (chlorek wapnia), kultury bakterii, podpuszczka, barwnik (annato)

Zawartość soli: 1,6 g/100 g

 15. Mlekpol Gouda Ser porcjowany 250 g

Mlekpol Gouda Ser porcjowany 250 g

Składniki

mleko, sól, kultury bakterii mlekowych, stabilizator: chlorek wapnia, barwnik: annato

Zawartość soli: 1,6 g/100 g

 16. Mlekovita Ser Gouda plastry 500 g

mlekovita ser gouda

Składniki

mleko, sól, stabilizator- chlorek wapnia, kultury bakterii, barwnik: annato

Zawartość soli: 1,6 g/100 g

17. Mlekovita Ser Gouda premium 350 g

mlekovita-ser-gouda-premium-350-g-692756

Składniki

mleko, sól, stabilizator: chlorek wapnia, kultury bakterii, barwnik: annato

Zawartość soli: 1,6 g/100 g

18. MSM Mońki Gouda ser typu holenderskiego plastry 150 g

MSM Mońki Gouda ser typu holenderskiego plastry 150 g

Składniki

mleko, sól, kultury bakterii kwasu mlekowego (zawierają laktozę (z mleka)), stabilizator: chlorek wapnia, podpuszczka mikrobiologiczna, barwnik E160b

Zawartość soli: 1,6 g/100 g

19. MlekovitaSer Gouda bez laktozy plastry
bez laktozy gouda

Składniki

mleko, sól, stabilizator – chlorek wapnia, kultury bakterii, barwnik annato

Zawartość soli: 1,6 g/100 g

20. Ser Gouda Fresh Pack

SER GOUDA CZERWONY

Składniki

pasteryzowane mleko, sól, kultury bakterii kwasu mleko, podpuszczka zwierzęca, substancja konserwująca (azotan sodu), barwnik (karoteny)

Zawartość soli: 1,8 g/100 g

21. Łowicz Gouda Ser mierzwiony 150 g

GOUDA ŁOWICZ

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, stabilizator – chlorek wapnia, substancja konserwująca – lizozym (z białka jaja kurzego), kultury bakterii, podpuszczka, barwnik – karoteny

Zawartość soli: 2,3 g/100 g

22. OSM ŁOWICZ Ser Gouda w plastrach

ser łowicz

Składniki

mleko pasteryzowane, sól, stabilizator – chlorek wapnia, kultury bakterii, podpuszczka, barwnik – karoteny

Zawartość soli: 2,5 g/100 g

23. OLD AMSTERDAM Ser Gouda – plastry

ser old amserdam

Składniki

pasteryzowane mleko krowie, sól, kultury bakterii kwasu mlekowego, podpuszczka cielęca, barwnik: annato, substancja konserwująca: azotan sodu

BIO GOUDA

1. EKOŁUKTA Ser żółty podpuszczkowy gouda plastry BIO

ekołukta ser

Składniki

mleko* pasteryzowane, sól, podpuszczka naturalna, kultury bakterii fermentacji mlekowej, stabilizator: chlorek wapnia

*- z rolnictwa ekologicznego

Gdzie kupić? Frisco

Zawartość soli: 1,4 g/100 g

dobry skład

2. Lidl ser gouda bio Milbona

bio gouda lidl

Składniki

mleko, sól, bakterie fermentacji mlekowej, podpuszczka mikrobiologiczna

Zawartość soli: 1,3 g/100 g

Gdzie kupić? Lidl

dobry skład

3. Serabio Ser ekologiczny Gouda 125 g

i-serabio-ser-ekologiczny

Składniki

pasteryzowane ekologiczne mleko krowie, sól, sól wapniowa, kultury bakterii kwasu mlekowego, podpuszczka mikrobiologiczna

Zawartość soli: 1,4 g/100 g

Gdzie kupić? Carrefour, Tesco, Internet

dobry skład

4. Carrefour Bio Ekologiczny ser Gouda 200 g

CARREFOUR BIO SER

Składniki

mleko krowie pasteryzowane*, sól, bakterie fermentacji mlekowej (zawierają laktozę z mleka), podpuszczka mikrobiologiczna, * – z rolnictwa ekologicznego

Zawartość soli: 1,4 g/100 g

Gdzie kupić? Carrefour

dobry skład

5. Mlekovita BIO Ekologiczny ser w plastrach Gouda 100 g

BIO MLEKOVITA

Składniki

mleko ekologiczne, sól, kultury bakterii

Zawartość soli: 1,4 g/100 g

Gdzie kupić? Carrefour, Frisco, Internet

dobry skład

6. LOVE&KO Ser Gouda – plastry BIO

love.co gouda

Składniki

pasteryzowane mleko*, sól, kultury bakterii kwasu mlekowego (z mleka), podpuszczka mikrobiologiczna

(*składniki pochodzące z rolnictwa ekologicznego)

Gdzie kupić? Frisco

Zawartość soli: 2,1 g/100 g

dobry skład

7. Landanaser Organic łagodny typu gouda

ser eko auchan

Składniki

ekologiczne, pasteryzowane mleko krowie, sól, kultury bakterii mlekowych, podpuszczka wegetariańska

Gdzie kupić? Auchan 

Zawartość soli: 2,3 g/100 g

dobry skład

8. SOBBEKE Ser Gouda – plastry BIO

sobekke

Składniki

mleko, podpuszczka mikrobiologiczna, zakwaszające kultury bakteryjne, sól warzona

Gdzie kupić? Frisco

dobry skład

Wegańska Gouda

NaturalGouda Style produkt wegański

 Natural - Gouda Style produkt wegański

Składniki

woda, tłuszcz kokosowy(23%), skrobia modyfikowana, sól, aromaty, barwnik: B-karoten, substancja konserwująca: kwas sorbinowy

Zawartość soli: 1,3/100 g

zły skład

Podsumowanie

Ogólnie rzecz biorąc, sery gouda mają dobre składy.

W większości przypadków nie zawierają konserwantów. Jedyna różnica to zawartość barwników i stabilizatorów. Choć te dodatki są bezpieczne (wyjątkiem może być annato), jeżeli chcecie wybrać bez dodatku sięgnijcie po sery bio – większość z wyżej przestawionych nie ma tych dodatków. Producenci dodają barwniki, by przyciągnąć konsumenta i uatrakcyjnić wygląd, z tego powodu wybierałabym te bez.

Kolejnym elementem na jakie należy zwrócić uwagę jest sól – im mniej tym lepiej. Sery przeznaczone dla dzieci mają nieznacznie mniej soli w składzie.