Co jest lepsze dla zdrowia, puszki czy tetra pak?
Dla wielu może być to zaskoczeniem, ale zarówno puszki i opakowania kartonowe tetra pak zawierają plastik. Jak wiemy, są różne rodzaje plastiku. Puszki posiadają powłokę wewnątrz zawierającą bisfenol A, natomiast tetra pak papier, polietylen oraz aluminium.
Powłoka wewnętrzna puszki to polietylen (PE), która styka się z żywnością.
Czas odpowiedzieć na pytanie, czy obie te opcje są bezpieczne, czy może jedno z nich, a może żadne?
Z czego składa się puszka?
metal+ powłoka z plastiku
Metalowe puszki stosowane są do przechowywania żywności i napojów na półkach sklepowych. Posiadają cienką powłokę zapobiegającą korozji oraz reakcji żywności z metalem. Nie dopuszcza również migracji metali z puszek do żywności oraz zabezpiecza przez zanieczyszczeniem bakteriami 1, 2.
Powłoka była przez 40 lat bezpieczna i obojętna, bez problemów stosowana w żywności. Jednak od niedawna budzi kontrowersje.
Więcej o skutkach BPA przeczytasz tu.
W badaniu przeprowadzonym w latach 2003-2008 wzięło udział 7669 uczestników, 9% spożywało jedną puszkę na dzień, a 2% spożywało dwie lub więcej puszek, co przyniosło następujące skutki.
– spożycie jednej puszki dziennie wiązało się z wyższym stężeniem BPA o 24%w moczu w porównaniu z osobami, które nie spożywały żadnej żywności z puszki.
– spożywanie dwóch lub więcej konserw, wiązało się z 54% wyższych stężeń BPA w moczu w porównaniu z osobami, które nie spożywały żadnej żywności z puszki.
– spożycie jednego lub więcej niektórych rodzajów konserw w puszkach było związane z wyższymi stężeniami BPA w moczu: 41% wyższe BPA dla warzyw i owoców, 70% wyższe dla makaronów w puszkach i 229% wyższe dla zupy w puszce w porównaniu z osobami, które nie spożywały żadnej żywności z puszki.
– napoje w puszkach nie były związane ze stężeniem BPA w moczu.
WNIOSKI, JAKIE WYSUNĘLI NAUKOWCY:
Żywność w puszkach, w tym niektóre szczególne rodzaje, takie jak konserwy warzywne i owoce, makaron w puszkach i zupa w puszkach były związane z wyższymi poziomami stężenia BPA w moczu 3.
Inne badania potwierdzające migrację bisfenolu A:
Importowane puszki miały więcej BPA niż krajowe w Japonii 4.
Na rynku belgijskim napoje w puszkach miały wyższą zawartość BPA niż w plastikowych butelkach 5.
Poziomy migracji BPA do puszek z tuńczykiem w oleju wahają się od 11,3 do 138,4 mg/kg podczas 1 roku w temperaturze 25 st. 6
W tureckich opakowaniach zbadano migrację bisfenolu A do żywności. Okazało się, że im więcej glukozy, soli oraz jest dłużej przechowywana, tym więcej migruje BPA.
W badaniach wykorzystano żywność pakowaną w opakowania z wewnętrzną powierzchnią pokrytą folią z tworzywa sztucznego, taką jak mleko, soki owocowe, śmietana, pudding i próbki tuńczyka. Ponadto żywność w szklanym słoju i metalu, wykorzystano również puszki z zielonym groszkiem, kukurydzą, pastą pomidorową, pastą pieprzową, piklami, grzybami i fasolą. Bisfenolu nie wykryto tylko w szklanym słoju 7.
Wniosek: czas przechowywania oraz rodzaj opakowania ma znaczenie w migracji BPA.
FDA (Agencja ds. Żywności i Leków) uważa puszki za bezpieczne.
Towarzystwo Przemysłu Tworzyw Sztucznych (SPI) oszacowało spożycie BPA z powłok z puszki wynosi mniej niż 0,00011 mg na kilogram masy ciała na dzień. Ten poziom jest ponad 450 razy niższy niż maksymalna dopuszczalna lub „referencyjna” dawka dla BPA wynosząca 0,05 miligrama na kilogram masy ciała na dobę ustalona przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska.
Przeciętny dorosły konsument musiałby spożywać ponad 230 kilogramów konserw i napojów codziennie przez całe życie, aby przekroczyć bezpieczny poziom BPA ustalony przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska 8.
W tym badaniu prawdopodobnie nie uwzględniono procesów takich jak sterylizacja (proces przebiegający w ok. 121 st. C), która w przypadku puszek, jest kluczowa. Na tej podstawie FDA uznała, że pobór BPA z puszek jest bezpieczny.
W innym badaniu z 2017 roku naukowcy przyjrzeli się migracji BPA z metalowych puszek. Wyprodukowane w Libanie, przebadane przed i po sterylizacji (w temp. ok. 120 st.). Po sterylizacji poziom BPA drastycznie wzrósł ze średnio 0,00015 do 0,109 mg / kg 9.
FDA (Agencja ds. Żywności i Leków) uznaje, że ekspozycja na człowieka z powłok puszkowych zawierających BPA jest minimalna i nie stanowi żadnego ryzyka dla zdrowia człowieka. Powłoki nadal są uznawane za bezpieczne przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków, Brytyjską Agencję ds. Standardów Żywności, Komitet Naukowy ds. Żywności 10, 11.
Z czego składa się tetra pak?
Kartony do żywności, które składają się w około 75% z papieru, 20 % polietylenu i 5 % z folii aluminiowej.
1. Papier, aby zapewnić wytrzymałość i sztywność.
2. Polietylen, rodzaj tworzywa, który sprawia, że paczki są szczelne i chronią przed mikroorganizmami.
3. Folia aluminiowa, aby chronić przed powietrzem i światłem
Źródło: 12
Co to jest polietylen?
Rodzaj plastiku, tzw. PE. Ma wiele istotnych właściwości oraz zastosowań szeroko w przemyśle spożywczym.
Polietylenu nie rozpuszcza para wodna. Absorbuje on tłuszcze, węglowodory, aminy, etery, ketony i inne ciekłe związki organiczne. Jest nieodporny na zimno i podatny na pękanie w wyniku działania sił naprężających.
Może być stosowany do produkcji opakowań artykułów żywnościowych, ale nie zawierających tłuszczu, ponieważ pochłania zapachy.
Służy do wyrobu artykułów gospodarstwa domowego (wiadra, miski), galanterii, zabawek, sztucznych kwiatów oraz do celów medycznych (strzykawki, węże), farmaceutycznych i kosmetycznych (opakowania), folie, pojemniki na chemikalia, detergenty, towary przechowywane w chłodniach składowych, kształtki dla przemysłu elektrotechnicznego, agrotechniki: rury do transportu gazu ziemnego, wody pitnej, ścieków 13.
Oddziaływanie polietylenu na jedzenie nie jest jednoznaczne.
Do niedawna polietylen uznawano za bezpieczny rodzaj plastiku. Doniesienia z ostatnich lat przynoszą jednak niepokojące fakty.
Przeprowadzono badania na wodzie butelkowanej w Francji, Niemiec i Włoch: 11 z 18 analizowanych próbek wody (61,1%) wywołało znaczącą odpowiedź estrogenową.
Porównując wodę z tego samego okresu, która jest pakowana w szklane lub plastikowe butelki wykonane z politereftalanu etylenu (PET), aktywność estrogenna była trzykrotnie wyższa w wodzie z plastikowych butelek 14.
Znaczenie ma sposób przechowywania butelek z wodą. Im wyższa temperatura, tym więcej plastyfikatorów ługuje się 15.
Naukowcy ostrzegają: Większość opakowań plastikowych uwalnia estrogenne związki chemiczne 16.
Istnieją dowody, że polietyleny mogą zaburzać gospodarkę hormonalną 17, 18, 19, 20, 21.
W odpowiedzi na naciski rynkowe i regulacyjne, opakowania zawierające BPA zastąpiono opakowaniami PET i PETG wolne od BPA.
Jednakże wszystkie żywice zastępcze i przetestowane produkty do tej pory, uwalniają chemikalia posiadające działanie estrogenne, czasami nawet więcej niż produkty zawierające BPA, szczególnie, gdy są narażone na światło UV. To wyniki badań z 2011 roku 22.
W jakich opakowaniach kupować żywność?
Podsumowanie
Najważniejsze informacje:
1. Zarówno puszki, jak i tetra pak zawierają plastik. Puszki mają bisfenol A, a tetra pak nie.
2. Tetra pak zawiera między innymi z polietylen, który do niedawna był uważany za bezpieczny dla człowieka.
3. Amerykańska Agencja FDA uważa puszki za bezpieczne i niestanowiące problemu zdrowotnego u ludzi. Wg nich zawartość BPA jest niska.
4. Istnieją różne badania na temat polietylenu – jego działanie jest niejednoznaczne. Potrzeba jeszcze badań, jednak niektóre są niepokojące.
5. Jeżeli masz okazję wybieraj żywność w szkle, szczególnie kwaśną.
