Czereśnie
Czereśnie pochodzą z regionu śródziemnomorskiego, takiego jak Europa wschodnia, zachodnia Turcja. Około 800 r. p.n.e. hodowano je w Turcji, później rozprzestrzeniła się na wszystkie kontynenty.
Pod względem botanicznym czereśnia jest „pestkowcem”, należącym do dużej rodziny owoców z rodziny Rosaceae, Prunus. Pospolite owoce pestkowe to: śliwki, morele, brzoskwinie, itp.
Mają małe rozmiary, o średnicy około 2 cm. Na zewnątrz są pokryte jasną, błyszczącą, czerwoną lub żółtą z cienką skórką.
Czereśnia jest znana pod takimi nazwami jak wiśnia ptasia, trześnia, słodka wiśnia. Pierwsza nazwa tyczy się rozprzestrzeniania przez ptaki nasion i dzięki nim pestki rozsiewane są dalej.
Największymi producentami czereśni są: Turcja, USA, Iran, Hiszpania, Włochy (FAO, 2014).
Wartość odżywcza
Czereśnie zawierają dużo wody – 86%, 12% węglowodanów, 1% białka i nieznaczną ilość tłuszczu.
W porównaniu do innych owoców mają trochę mniejsze ilości składników odżywczych.
Witamina C i błonnik to najbardziej znaczące związki w czereśni.
Zawartość składników odżywczych w czereśniach w 100 g Jednostka Ilość % GDA*
Wartość energetyczna kcal 50 3%
Woda g 86
Tłuszcz, w tym: g 0.3 0%
Kwasy tłuszczowe nasycone g 0.068 0%
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone g 0.082
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone g 0.09
Cholesterol mg 0
Białko g 1 2%
Węglowodany, w tym: g 12.2 4%
Cukry, w tym: g 8.5 9%
Sacharoza g 0.8
Glukoza g 4.18
Fruktoza g 3.15
Błonnik g 1.6 6%
Zawartość witamin i minerałów w czereśniach w 100 g Jednostka Ilość % GDA*
Witamina A µg 64 9%
Witamina C mg 10 13%
Witamina D µg 0 0%
Witamina E mg 0.7 9%
Witamina K µg 2.1 4%
Witamina B1, tiamina mg 0.03 3%
Witamina B2, ryboflawina mg 0.04 4%
Witamina B3, PP, niacyna mg 0.4 3%
Witamina B4, cholina mg 6.1 1%
Witamina B5, kwas pantotenowy mg 0.14 3%
Witamina B6 mg 0.04 3%
Foliany ogółem µg 8 2%
Witamina B12 µg 0 0%
Sód mg 3 0%
Wapń mg 16 2%
Żelazo mg 0.32 2%
Magnez mg 9 3%
Potas mg 173 4%
Fosfor mg 15 2%
Miedź mg 0.1 11%
Cynk mg 0.1 1%
Mangan mg 0.1 6%
∗ % GDA – Wskazane Dzienne Spożycie – wartości dla kobiet, przy diecie 2000 kcal
Duża zawartość wody pozwala na spożycie ich dużych ilości, wtedy również spożyjemy więcej składników mineralnych i witamin.
Czereśnie są bogate w cukry, kwasy organiczne, całkowite związki fenolowe, antocyjany i kwas askorbinowy, które różnią się w zależności od koloru owoców.
Im ciemniejsze, tym więcej zawierają antocyjanów – związków antyoksydacyjnych 1, 2, 3.
Antocyjany są związkami chemicznymi w czereśniach, które nadają im ciemnoczerwony kolor. Antocyjany i flawonoidy chronią ciało przed uszkodzeniami spowodowane przez toksyny środowiskowe i wolne rodniki. Toksyny i wolne rodniki mogą przyspieszyć proces starzenia, a także spowodować śmierć i uszkodzenie komórek.
Wniosek: wybieraj ciemniejsze czereśnie.
Wpływ na zdrowie
Na stany zapalne
Badania naukowe wykazały, że antocyjany w czereśniach działają jak leki przeciwzapalne, blokując działanie enzymów cyklooksygenazy-1 i 2. W ten sposób spożywanie tych owoców może mieć potencjalny wpływ na zdrowie przeciwko chronicznym bólom, takim jak dna moczanowa, fibromialgia (bolesny stan mięśni) i urazy sportowe.
W badaniu z 2006 roku podawano codziennie 280 g czereśni 18 kobietom i mężczyznom przez 28 dni. Wykazano, że owoce obniżają markery stanu zapalnego u tych osób.
Natomiast konsumpcja nie wpłynęła na stężenie w osoczu cholesterolu całkowitego, HDL, LDL, trójglicerydów 4.
Dobre przeciwutleniacze
Oceniono cechy jakościowe owoców, związki fenolowe i zdolności antyoksydacyjne 24 odmian czereśni (Prunus avium L.) rosnących na zboczach wulkanu Etna.
Test zdolności do oznaczania absorbancji rodników tlenowych wykazał, że owoce wszystkich genotypów mają znaczną aktywność antyoksydacyjną. Wysoki poziom związków fenolowych i zdolności przeciwutleniające niektórych owoców czereśni sugerują, że mogą one być źródłem związków bioaktywnych, które są istotne dla zdrowia człowieka 5.
Cukrzyca i otyłość
Czereśnie to owoce zawierające błonnik i związki bioaktywne (np. polifenole), które mogą pomóc pacjentom z cukrzycą i zaburzeniami masy ciała. Zjawisko prawdopodobnie związane ze zmianami w złożonym środowisku mikrobiologicznym jelit.
W tym badaniu wykazano, że suplementacja diety czereśniami w proszku przez 12 tygodni korzystnie wpływa na mikroflorę i stężenia krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych w dolnym odcinku przewodu pokarmowego otyłych myszy z cukrzycą 6, 7.
Na sen
Czereśnie zawierają melatoninę, która działa uspokajająco na mózg, jest dobra na bezsenność i odprężenie. Melatonina może łatwo przekroczyć barierę krew-mózg i wywiera kojący wpływ na neurony mózgu, uspokajając drażliwość układu nerwowego. W ten sposób może pomóc złagodzić nerwicę, bezsenność i bóle głowy 8.
Podsumowanie
Czereśnia to niezwykle smaczny i popularny owoc, nie tylko wśród ludzi, ale i ptaków.
Spożywanie ich niesie wiele korzyści, działają przeciwzapalnie, są dobrymi przeciwutleniaczami oraz mogą wspomóc mikroflorę jelit, co ciekawe przynoszą też pomoc w zasypianiu.
Warto włączyć czereśnie do diety, szczególnie, kiedy jest sezon.
Zobacz:
TRUSKAWKI – SKŁAD, CIEKAWOSTKI, ZDROWIE
MARCHEW – SKŁAD, CIEKAWOSTKI, ZDROWIE
KIWI – SKŁAD, CIEKAWOSTKI, ZDROWIE
