Mandarynki

Mandarynki są niezwykle smacznym, małym cytrusem, spokrewnione z pomarańczą. Nazwa botaniczna to Citrus tangerina, pochodzi od słowa Tanger (miasto w Maroku).

Choć ten owoc wywodzi się z południowo-wschodnich Chin, obecnie jest szeroko uprawiany w większości części świata, znany jest od ponad 4000 lat.

Mandarynki znalazły się na zachodzie na przełomie XIX i XX wieku.

Owoc rośnie na drzewiastych krzewach o wysokości około 4 metrów.

Najpopularniejsze odmiany mandarynki: satsuma, klementyna, tangerynki, tangelo.

Satsuma – mandarynki bez pestek.

Klementynki – skrzyżowanie mandarynki z gorzką pomarańczą, mają słodki, przyjemnie kwaskowaty i aromatyczny miąższ, małą ilości pestek i łatwo odchodzącą skórkę.

Tangelo – skrzyżowanie mandarynki z grejpfrutem – mandarynki bardzo słodkie i soczyste z gorzkim posmakiem

Tangerynki – osiągają różne rozmiary – nawet rozmiary pomarańczy.

Z liści otrzymuje się olejek eteryczny.

Najwięksi producenci: Chiny, Hiszpania, Brazylia, Japonia, Turcja.

Wartość odżywcza

Pojedyncza mandarynka (28 gram) ma tylko 15 kalorii.

Mandarynki składają się głównie z węglowodanów i wody. Cukry proste, takie jak glukoza, fruktoza i sacharoza są dominującą postacią węglowodanów w mandarynkach. Są odpowiedzialne za słodki smak.

Indeks glikemiczny wynosi 30.

Niski indeks glikemiczny tłumaczy się tym, że mandarynki są bogate w polifenole i błonnik, co łagodzi wzrost poziomu cukru we krwi 1.

Już wspomniany błonnik jest istotnym elementem mandarynek. Główne włókna występujące w mandarynach to: pektyna, celuloza, hemiceluloza i lignina.

Zjadając kilka owoców dostarczymy około 1/5 dziennego zapotrzebowania na błonnik. Trzeba zaznaczyć, że w soku z mandarynek włókna prawie nie znajdziemy. Dotyczy to również soku pomarańczowego.

Czy sok jest zdrowy? Przeczytaj więcej, klikając tu.

Zawartość składników odżywczych w mandarynce w 100 gJednostkaIlość% GDA*
Wartość energetycznakcal533%
Wodag85
Tłuszcz, w tym:g0.310%
Białkog0.812%
Węglowodany, w tym:g13.345%
Cukry, w tym:g10.5812%
Sacharozag6.05
Glukozag2.13
Fruktozag2.4
Błonnik g1.87%

Owoc bogaty jest w witaminę C, witaminy z grupy B oraz beta-karoten. Już 6-7 mandarynek zaspokaja zapotrzebowanie na witaminę C w 90%.

Składa się również z niewielkiej ilości związków mineralnych.

Zawartość witamin i minerałów w mandarynce w 100 gJednostkaIlość% GDA*
Witamina Aµg345%
Witamina Cmg26.736%
Witamina Dµg00%
Witamina Emg0.23%
Witamina Kµg00%
Witamina B1, tiaminamg0.0585%
Witamina B2, ryboflawinamg0.0363%
Witamina B3, PP, niacynamg0.3763%
Witamina B4, cholinamg10.22%
Witamina B5, kwas pantotenowymg0.2164%
Witamina B6mg0.0786%
Foliany ogółemµg164%
Witamina B12µg00%
Sódmg20%
Wapńmg374%
Żelazomg0.151%
Magnezmg124%
Potasmg1664%
Fosformg203%
Miedźmg0.0425%
Cynkmg0.071%
Manganmg0.0392%
Selenµg0.10%

∗ % GDA – Wskazane Dzienne Spożycie – wartości dla kobiet, przy diecie 2000 kcal

Wpływ na zdrowie

Wspiera walkę z przeziębieniem

W Polsce jest popularna głównie w okresie jesienno-zimowym i słusznie. Uważa się, że witamina C zwiększa produkcję białych krwinek. Są one kluczowe w walce z infekcjami.

Badanym podawano co najmniej 1 gram witaminy C na dobę, zmniejszył to czas trwania objawów o 8% u dorosłych i 18% u dzieci 2.

W kanadyjskim badaniu naukowcy zalecali suplementację witaminą C w celu zapobiegania przeziębieniom 3. Lepiej naturalnie ją przyjmować na przykład w postaci: natki pietruszki, papryki, kiwi, cytrusów, pomidorów, brokułów.

Więcej o witaminie C tu.

Wspomagają utratę wagi

Nobiletyna – flawonoid, pochodzi z owoców cytrusowych, również z mandarynek. Działa przeciwmiażdżycowo oraz zmniejsza stężenie cholesterolu w osoczu 4.

Całe owoce (nie sok) są bogate w nierozpuszczalne frakcje błonnika, co zmniejsza uczucie głodu.

Mandarynki a Alzheimer

Wstępne badania na myszach pokazują obiecujące wyniki dla osób chorujących na Alzheimera, nobiletyna polepszała też pamięć 5.

Wspomagają walkę z nowotworami

Warzywa i owoce mają niską kaloryczność i zawierają różne mikro i makroelementy, które działają jak markery konsumpcyjne 

Teoria, że ​​warzywa i owoce chronią przed niektórymi nowotworami, jest poparta dowodami z badań nad żywnością zawierającą karotenoidy , β-karoten , kwas foliowy , witamina C , pirydoksyna witamina z grupy B (witamina B6) .

Owoce te zawierają wiele związków roślinnych, w tym flawonoidy, które mogą pomóc w ochronie przed nowotworami 12. Witamina C wychwytuje wolne rodniki i reaktywne cząsteczki tlenu. Hamuje także powstawanie czynników rakotwórczych, które atakują DNA .

Przegląd badań z 2013 roku obejmował 8 393 uczestników. Wyniki wskazywały, że wyższe spożycie owoców cytrusowych może zmniejszyć ryzyko raka piersi oraz sutka 14.

Wyniki z badań obserwacyjnych wykazały odwrotny związek między spożyciem owoców cytrusowych (w tym mandarynek) a ryzykiem raka trzustki 15.

Wyniki badań obserwacyjnych potwierdzają ochronny wpływ wysokiego spożycia owoców cytrusowych (w tym mandarynek) na ryzyko raka żołądka 16.

mandarynki

Mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych

Spożywanie mandarynek może pomóc w obniżeniu ryzyka wystąpienia kamieni nerkowych u niektórych osób.  Owoce zawierają kwas cytrynowy, który podwyższenie poziomu cytrynianu w moczu. Najwięcej kwasu cytrynowego wśród cytrusów zawiera cytryna.

Poprawiają problemy skórne

Dzięki beta-karotenie spożywanie mandarynki jest korzystne dla skóry. Witamina pobudza komórki skóry do regeneracji, chroni przed problemami skórnymi a także działa przeciwzmarszczkowo 17.

Zagrożenia

Alergia

Mandarynka zawiera olejki lotne np.: limonen, geraniol, które mogą przyczynić się do występowania alergii. Objawy mogą obejmować np.: skurcze brzucha, pokrzywka, świąd, nudności.

Kobiety w ciąży

Istnieją wątpliwości, czy mandarynki mogą oddziaływać pozytywnie na kobiety w ciąży, czy też mogą wywoływać niekorzystne objawy. Brak jest dowodów naukowych na ten temat.

Lepiej unikać cytrusów lub jeść sporadycznie podczas ciąży, nie tylko ze względu alergię, ale też pestycydy używane przy uprawie owoców.

Problemy gastryczne

Jeżeli występują problemy z układem pokarmowym, należy unikać spożywania tych owoców, ponieważ mandarynka może uszkadzać jelita.

Podsumowanie

Mandarynka jest niewątpliwie pysznym i wartościowym owocem ze znaczną ilością błonnika oraz witaminy C.

Wszystkie te składniki przyczyniają się do poprawy zdrowia: sprzyjania utracie wagi, poprawy profilu lipidowego we krwi oraz pojawiają się obiecujące wyniki w przypadku osób chorych na Alzheimera.

Osoby z problemami żołądkowymi oraz kobiety w ciąży powinny uważać na spożywanie mandarynek.